Rheine

De economische geschiedenis van Rheine kent twee zwaartepunten: de zoutproductie en de textielproductie. In pre-industriële tijden was het vooral het zout dat een beslissende invloed had op het wel en wee van de Ems-stad, en dit gedurende bijna 1.000 jaar. In het centrum hiervan ligt het huidige district Bentlage, waarvan de zoutvoorraden reeds in een oorkonde uit het jaar 1022 worden vermeld.

De zoutziederij werd aanvankelijk geëxploiteerd door kerkeigenaren, maar beleefde haar eerste bloeiperiode na 1601 onder de adellijke heren van Velen. Het was in die tijd dat de naam "Gods geschenk" werd bedacht, waarmee de hoop op lucratieve opbrengsten tot uitdrukking werd gebracht, die echter nooit werden vervuld. Dit is hoofdzakelijk te wijten aan de brandstoffen hout en turf, die veel duurder zijn dan steenkool en die de centrale tot ver in de 18e eeuw van energie voorzagen, waardoor zij onrendabel werd.

In de 19e eeuw ontwikkelt Rheine zich tot een belangrijk centrum van de textielindustrie, die hier het tijdperk van de industrialisatie inluidt. De eerste mechanisch aangedreven textielfabriek in het Münsterland werd in 1844 gebouwd, wat ook de opkomst van de plaatselijke industriedynastie Kümpers betekende. In de daaropvolgende periode waren twee gebeurtenissen in het bijzonder gunstig voor Rheine als textiellocatie: de verhoging van de invoerrechten op garen in 1879, waardoor de invoer van goedkoop machinegaren, vooral uit Engeland, aan banden werd gelegd, en de volledige vernietiging van de plaatselijke katoenspinnerij H. Jackson & Co. door een grote brand in 1882.

Het grote aantal verwoestende fabrieksbranden in de textielregio West-Münsterland-Oost-Nederland - bijna een op de drie spinnerijen wordt getroffen - leidt tot de invoer van moderne brandwerende technologie uit Engeland. Het resultaat zijn spinnerijen met meerdere verdiepingen en gietijzeren draagconstructies, die tot de indrukwekkendste fabrieksgebouwen van Rheine behoren en ook nu nog het stadsbeeld bepalen. Ze dateren van 1896 tot 1911 en werden, zoals elders, voornamelijk gebouwd volgens de plannen van de Engelse industrieel architect Sidney Stott.

Sinds het midden van de vorige eeuw heeft de neergang van de Duitse textielindustrie ook Noordrijn-Westfalen getroffen. Alleen al tussen 1970 en 1980 ging 46% van de banen in de spinnerijen en 44% in de weverijen verloren. Na bijna 150 jaar kwam er een einde aan de periode waarin de textielindustrie het economische leven in Rheine domineerde.