bedrijfscomplex KEMA

Bedrijfscomplex KEMA was een wereldwijd opererend adviesbureau op het gebied van energie. KEMA werd in 1927 in Arnhem opgericht als de N.V. tot Keuring van Elektrotechnische Materialen Arnhem. In 2011 is KEMA door het Noorse bureau Det Norske Veritas (DNV) overgenomen.

Aanvankelijk startte KEMA als keuringsinstituut voor de Nederlandse elektriciteitssector met het testen van elektrische apparatuur onder het merk KEMA-KEUR. Uiteindelijk verkreeg KEMA een groot aantal dochterbedrijven en vertegenwoordigingen in meer dan 20 landen op het gebied van onderzoeks- en adviesdiensten aan overheid en bedrijfsleven wat opwekking, transport en eindgebruik van energie betreft. Voorbeelden van diensten en onderwerpen waren:

• Transport, distributie en (groot)verbruik van aardgas en biogas
• Energieopwekking
• Inspectie van componenten voor transmissie en distributie van energie (hoogspanningsmasten, onderstations en dergelijke)
• Testen van hoogspanningsapparatuur en de uitvoering van kortsluitproeven
• Kalibratie meetinstrumenten
• Energiebeleid, Energiegebruik, CO₂ en klimaat
• Veiligheid, gezondheid en milieu

In het verleden heeft KEMA ook deelgenomen aan activiteiten in verband met kernenergie. Zo bouwde zij in de jaren 1960 en 1970 de KEMA Suspensie Test Reactor, een kleine kernreactor voor onderzoeksdoeleinden op het terrein in Arnhem, en nam KEMA tot 2006 deel in de Nuclear Research and Consultancy Group, die de kernreactoren in Petten (Noord-Holland) beheert. Het nucleaire afval dat vrijkwam werd in de jaren 1957 tot en met 1972 in kuilen rondom de testlaboratoriums begraven Nadat de gevaren van dit afval kenbaar werden, werd in 1982 besloten om het afval, circa 70 m³, af te graven en op een daarvoor aangewezen plaats in de Atlantische Oceaan te dumpen.

Aandeelhouders in KEMA waren vooral (en aanvankelijk alleen maar) Nederlandse nutsbedrijven. Diverse grootaandeelhouders in KEMA, waaronder Eneco, Essent en DELTA, besloten in 2011 hun aandelen te verkopen aan het Noorse certificeringsbureau Det Norske Veritas (DNV). Netwerkbedrijf Alliander in Arnhem en Cogas in Almelo verkochten hun belang niet. DNV verkreeg een meerderheidsbelang van 74,3%. Over de overnamesom zijn geen mededelingen gedaan. Op dit moment is de verdeling van de aandelen daarmee als volgt:

• Det Norske Veritas Holding A.S.: 74,3%
• Alliander Participaties B.V.: 25,4%
• Cogas Infra en Beheer B.V.: 0,3%

Het KEMA-terrein is omgedoopt tot bedrijvenpark Arnhems Buiten.

Arnhems Buiten (voorheen KEMA-terrein) is een monumentaal parkachtig bedrijventerrein, gelegen op een voormalige buitenplaats aan de Utrechtseweg in Arnhem. Het terrein betreft het voormalig landgoed Den Brink, gelegen op de grens van een stuwwal en de rivier de Rijn en is destijds door de KEMA overgenomen. Het complex is een rijksmonument en bevat vijf rijksmonumenten en vijf gemeentelijke monumenten.

Het terrein wordt sinds 2005 beheerd door TCN Property Projects en biedt ruimte aan onder andere het kantoor van DNV, het hoofdkantoor van de beheerder van energienetten TenneT en vestigingen van Nuon en NRG. Tien procent van het 37.000 m2 grote park is bebouwd en deze lage bebouwingsdichtheid zal gehandhaafd blijven. Er zijn ook plannen voor woningbouw. (Wikipedia)

Aanleg

De aanleg van het bedrijventerrein KEMA met trappartijen en enkele tuinsieraden is tot stand gekomen na de aankoop van de voormalige buitenplaats Den Brink ten westen van de gemeente Arnhem tussen de Utrechtseweg, de Diependalstraat en de spoorlijn Arnhem - Nijmegen.

De gebouwen verrezen vanaf 1936. Het gebied behoorde van oorsprong bij het in 1392 opgerichte en in 1579 opgeheven klooster Klein Mariëndaal. In de zeventiende eeuw ontwikkelde het zich tot een complex met een landhuis en meerdere opstallen. Van 1807 is de naam "Den Brink" bekend. Het is tot 1923 bewoond geweest. Na enkele jaren van leegstand heeft de n.v. tot Keuring van Electrotechnische Materialen (KEMA) in 1931 het westelijk deel van de buitenplaats van circa 13 ha. inclusief de opstallen en in 1939 ook het oostelijk deel (circa 8 ha.) aangekocht. De KEMA had meer ruimte nodig voor het testen en keuren van elektrische- en elektronische apparaten wat aanvankelijk plaats vond in een eigen daarvoor speciaal ingestelde laboratorium in het voormalige hotel Bellevue aan de Utrechtseweg in Arnhem.

Na de oorlog kreeg de KEMA verder vorm door nieuwe inpassingen van gebouwen in de aanleg volgens het in de jaren '30 opgezette concept. Ook kocht de KEMA nog andere terreinen aan. Eerst werd het stuk grond tussen de spoorlijnen Arnhem-Nijmegen en Arnhem-Utrecht aangekocht en bebouwd, daarna werden grote stukken bouwland ten zuiden van de Utrechtseweg in bezit genomen en tenslotte bereikte men met de aankoop van de Rosandepolder de Nederrijn.

Op voormalige buitenplaats Den Brink stond met name op de hogere delen een door wandelingen doortrokken parkbos, met uitzichten over de aflopende meer open terreinen. De verdeling tussen open en gesloten gebieden is grotendeeld gehandhaafd toen de buitenplaats met de komst van de KEMA opnieuw werd ingericht, waarbij invloeden van de architectonische tuinstijl en vooral de functionalistische stijl herkenbaar zijn.

In 1932 was een compleet plan ontwikkeld inclusief wegenstelsel, een spooraftakking en gebouwen dat in drie fasen uitgevoerd zou gaan worden onder leiding van de Nederlandsche Heide Maatschappij. Het uitgangspunt bij de planvorming was het streven het karakter van de overwegend in late landschapsstijl vormgegeven voormalige buitenplaats zoveel mogelijk te behouden door onder andere bestaande bomen te behouden en nieuwe bomen aan te planten. Tevens werd er zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de aanwezige niveauverschillen op het terrein. Daarnaast mocht van de hoofdingang van elk gebouw geen ander gebouw zichtbaar zijn; er mocht alleen groen te zien zijn (mogelijk overeenkomstig opvattingen van KEMA-directeur Van Staverden.

Binnen de nieuwe aanleg was geen plek meer voor het 17^de eeuwse landhuis dat in circa 1938 moest wijken voor een siertuinaanleg met een vijver in architectonische tuinstijl. De bedrijfsgebouwen in de aanleg zijn vanaf 1936 tot stand gekomen. Op 14 oktober 1938 was de officiële opening. In de periode 1948-1958 zijn vrijwel alle vooroorlogse gebouwen in meerdere fases uitgebreid. Later werden er enkele nieuwe gebouwen gerealiseerd. De aanleg van het KEMA-terrein is grotendeels gaaf bewaard gebleven. Reeds midden jaren 1960 is de hoofdentree naar de huidige locatie verplaatst. In de noordoostelijke hoek nabij de ''KEMA-toren" is in de jaren 1990 een fors bedrijfsgebouwencomplex ontstaan ter weerszijde van de ringweg. Dit ter uitbreiding van het SEP-gebouw. De nieuwbouw wijkt door zijn afmetingen en plaatsing af van het streefbeeld dat men bij het KEMA-terrein steeds voorstond. Op het plein tussen deze gebouwen is een parkeerdek gesitueerd. De aanleg is op dit binnenterrein verstoord, behoudens de onder twee loopbruggen tussen de gebouwen nog doorlopende ringweg en twee bomen.

Bezoek

We verwelkomen regelmatig bezoekers van over de hele wereld in onze laboratoria. Of u nu komt kijken naar het testen van uw apparatuur of voor een zakelijke bijeenkomst, we willen dat uw bezoek soepel verloopt.

Bij aankomst bij DNV GL in Nederland worden alle bezoekers (klanten, aannemers, leveranciers en anderen) verzocht om door de poort te gaan en in te checken bij de receptie in gebouw R10.

We vragen al onze bezoekers om de instructies te volgen die zijn uiteengezet in ons Reglement Gezondheid, Veiligheid en Milieu voor klanten van DNV GL Testing, Inspections & Certification document.

(bronnen: arnhemsbuiten.nl, nl.wikipedia.org, dnvgl.com, Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed)