Daas Baksteen Zeddam B.V., Steenfabriek De Nijverheid - De Volharding

Wienerberger, voorheen Daas Baksteen Zeddam B.V., Steenfabriek De Nijverheid / De Volharding,

De oudste fabriek is "De Volharding", die in opdracht van J. den Daas in het voorjaar van 1890 in Etten bij Azewijn gebouwd werd. De produktie van stenen en pannen begon in juli van dat jaar. Uit de gestage uitbreiding van het personeel blijkt dat het bedrijf profiteerde van de in 1894 begonnen verbetering van de steenprijzen. In 1901 werd de eerste stoommachine van 8 pk geïnstalleerd.

Omstreeks 1913 richtten drie kinderen van J. den Daas de steenfabriek "De Nijverheid" in Azewijn op. Later zijn beide fabrieken weer samengevoegd, sedert 1917 in de vorm van een naamloze vennootschap, de N.V. Steenfabriek De Nijverheid. De naam "De Volharding" werd toen niet meer gebruikt. In hetzelfde jaar overleed J. den Daas en ging de directie over aan zijn zonen, G.J. en F. den Daas. Van 1942 tot 1954 voerde G.J. den Daas alleen de directie, in het laatste jaar kreeg hij assistentie van J.W. den Daas.

In 1965 werden de bedrijfsbelangen ondergebracht in een nieuwe maatschappij, de N.V. Beleggings- en beheermaatschappij "Azewijn". Vier jaar later kwam een tweede uitbreiding tot stand door de overname van de fabriek "De Vlijt" in Winterswijk. Onder de handelsnaam "Daas Baksteen" fungeerde in Zeddam een gezamenlijke bedrijfsadministratie en verkooporganisatie.

Wienerberger

Wienerberger B.V. heeft per 13 juni 2018 Daas Baksteen B.V. en haar dochtermaatschappijen overgenomen. Vanwege het ontbreken van bedrijfsopvolging van de huidige vierde generatie eigenaar van de familieonderneming Daas Baksteen B.V., werd besloten de onderneming te verkopen.

 Bij de overname zijn drie steenfabrieken betrokken. Twee van deze steenfabrieken zijn gesitueerd in Azewijn: Steenfabriek De Nijverheid produceert strengpers gevel- en straatbakstenen. Steenfabriek De Volharding is gespecialiseerd in de productie van handvorm en wasserstrich gevelstenen. De derde fabriek van Daas Baksteen is gesitueerd in Winterswijk; steenfabriek De Vlijt produceert handvorm gevelstenen.

Klei

Gebruik wordt gemaakt van fossielhoudende klei uit de directe omgeving. Oudere en vaak dikke kleipakketten komen in Twente en de Achterhoek dicht aan de oppervlakte. Naar het westen en noorden toe hellen ze weg naar grotere diepten. Het gaat om in de zee gevormde afzettingen uit het Tertiair, en meer specifiek het oligocene en eocene segment daarvan (van 56 tot 23 miljoen jaar geleden). In Azewijn geschiedt de kleiwinning tot op de dag van vandaag. De kleur van deze oligocene klei is grijsblauw tot lichtgroen of bruinachtig. Over het algemeen betreft het een vette klei, met septoriën (kalkstukjes). Verder zitten er gipskristallen en fosforknollen in.

Gert Jan den Daas van de steenfabriek De Nijverheid te Azewijn stond aan de wieg van de in 2003

op de Jaarbeurs geïntroduceerde “ClickBrick”. Dit is een strengperssteen van 24 x 10 x 9 cm.,

gemaakt van Duitse klei die na het bakken zeer fijn wordt afgeslepen. De stenen worden vervolgens in het werk naadloos op elkaar gestapeld en zijn geklikt op een roestvrijstalen clip, waarbij de gehele gevel met spouwankers aan de achterliggende constructiemuur is bevestigd. Dit droge systeem van verwerken maakt hergebruik van de stenen in principe mogelijk.

(bronnen: geldersarchief.nl/bronnen/archieven; Dr. Ing. Ronald Stenvert, Biografie van de baksteen 1850-2000, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, 2012; daasbaksteen.nl)