Gieterij Doesburg

Geschiedenis

De vergunning voor de bouw van de fabriek werd in 1891 aangevraagd door Alexander Schaepman, die de zoon was van een ijzerfabrikant uit Zwolle. De vergunning werd afgewezen omdat een naastgelegen boterfabriek bezwaren opperde. Twee jaar later werd alsnog vergunning verleend voor vestiging op een andere plaats. Als krachtbron diende een stoommachine.

In 1896 vertrok de familie Schaepman uit Doesburg en bood het bedrijf te koop aan. Barend Ubbink, een plaatselijke handelaar in kruideniers- en ijzerwaren, huurde de fabriek en kocht deze in 1898. Er werkten toen 37 arbeiders. Men vervaardigde producten als dakramen, kookpannen en luchtroosters. Ook maakte men remblokken voor de Spoorwegen. Verdere producten waren zinkputten, afvoerpijpen, dakgoten en dergelijke.

In 1905 kwam er een eigen elektriciteitscentrale: een generator die door een stoommachine werd aangedreven.

In 1929 werd het bedrijf omgezet in een commanditaire vennootschap onder de naam: Doesburgsche IJzer- en Metaalgieterij B. Ubbink & Co. In 1939 werd deze CV in een NV omgezet.

In 1933 werd de Deventer kachelfabriek DAVO overgenomen. Deze dreigde namelijk failliet te gaan en was een belangrijke afnemer van Gieterij Ubbink. In 1934 werd de productie van temperijzer opgevat, waarmee men nieuwe markten kon ontsluiten. Temperijzer is geschikt voor de productie van dunwandig en licht vervormbaar gietwerk.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het bedrijf als Kriegswichtig aangemerkt en konden nog investeringen worden gedaan. Men trachtte echter zo veel mogelijk inferieure kwaliteit aan de bezetter te leveren, zoals onderdelen voor automotoren, bestemd voor het oostfront, die het bij enkele graden vorst reeds zouden begeven.

Gedurende de wederopbouwperiode ging men zich steeds meer toeleggen op producten van temperijzer en nodulair gietijzer, een gietijzersoort waarbij de vrije, ongebonden koolstof in de vorm van nodulen (bolvormen) aanwezig is in het gestolde gietijzer.

In 1947 werd, samen met de Amerikaanse Crane Company, het bedrijf Nefit opgezet. Tot 1959 heeft Ubbink een belang in dit bedrijf gehouden. In 1959 legde men contact met Volkswagen, waarvoor men remtrommels ging produceren.

Van de fabricage van onderdelen voor kachels werd overgeschakeld op keteldelen voor cv-ketels. Daarnaast werden tal van ingewikkelde gietstukken uit hoogwaardige materialen vervaardigd.

In 1969 werd de gieterij door een driemanschap overgenomen. Ze mocht de naam Ubbink niet meer voeren en ging in 1970 Gieterij Doesburg heten. Het was en bleef een belangrijke toeleverancier voor de automobielindustrie. Problemen ontstonden tijdens de jaren ‘80 van de 20ste eeuw, toen de Nederlandse gieterijbranche werd gesaneerd, maar uiteindelijk bleef het bedrijf voortbestaan en men investeerde weer in de toekomst. Tegenwoordig vervaardigt men vooral gecompliceerd gietwerk en is aldus toeleverancier voor diverse industrieën.

(bronnen: gieterij-doesburg.nl, nl.wikipedia.org)