Eemsstuw: Scheepskanaal en sluizen

Een dikke laag kalksteen die uit de steile oever onder de stuw van de Ems tevoorschijn komt, bewijst het bestaan van een doorwaadbare plaats en geeft tegelijk een verklaring voor de ligging van de Rijn bij een natuurlijke rivierovergang. In 1362 maakte de bouw van een eerste stuwdam van houten palen en bundels rijshout de bouw van een brug noodzakelijk. De stuwdam damde de Ems af om ervoor te zorgen dat de Emsmühle en andere molens, die al sinds de vroege Middeleeuwen bestonden, ook in tijden van laag water in bedrijf konden blijven.

Toch blijven de molens vaak stilstaan omdat herstelwerkzaamheden aan de houten stuw dit noodzakelijk maken. In 1550 liet Franz von Waldeck, bisschop van Münster en Osnabrück, het bouwwerk daarom vervangen door een drie meter hoge stenen stuwdam. Aanvankelijk maakte dit het leven voor de scheepvaart er niet gemakkelijker op - goederen moesten nog steeds bij de stuw worden overgeladen. Dit veranderde pas 29 jaar later met de bouw van de sluis.

Het huidige sluizenstelsel van Ems dateert van een nieuwe constructie in 1843-45. De bovenste en onderste sluis zijn beide 26,7 bij 5,8 meter en overbruggen, afhankelijk van de waterstand, een hoogte van 1,75 tot 2,54 meter. De bouw van de sluis vormt het sluitstuk van de aanlegfase van een 900 meter lang scheepvaartkanaal, dat tussen 1841 en 1843 op de rechteroever van de Ems werd aangelegd om binnenschepen een veiliger toegang tot de sluisbekkens te geven. Volgens de overlevering moesten verschillende molens plaats maken voor het kanaal, waaronder een kopermolen, een papiermolen en een houtzagerij. De keersluis naast de sluis, die dient om het waterpeil bij de stuw te regelen, dateert ook uit dezelfde periode.

Met de komst van de spoorlijn in 1856 bleken de bouwmaatregelen al snel achterhaald - de Eemsvaart verloor aan belang en werd uiteindelijk in 1899 overbodig door de ingebruikname van het Dortmund-Eemskanaal. Tegenwoordig zijn het vooral de recreatieschippers die de sluizen bij de stuw van de Ems passeren. Het uiterlijk is sinds 1845 nauwelijks veranderd.